سیستم آموزشی کانادا

کشور کانادا دارای یک سیستم آموزشی دولتی پیشرفته با پشتوانه مالی قوی است که در هر استان به صورت مجزا مدیریت می شود. از این رو برخی جنبه های سیستم آموزشی کانادا در استان های مختلف با یکدیگر تفاوت دارد. با این وجود، از آن جایی که مقوله آموزش و پرورش تحت نظارت دولت کانادا است، استانداردهای آموزشی پیوسته در سرتاسر کشور بالا بوده است.

در کانادا هم سیستم آموزشی دولتی و هم خصوصی وجود دارد. دولت کانادا یارانه بسیار زیادی را صرف آموزش می کند، به گونه ای که حدود شش درصد تولید ناخالص داخلی این کشور صرف آموزش و پرورش، از دوره های پیش دبستانی گرفته تا بعد از دبیرستان می شود. این بدین معنی است که کانادا در مقایسه با کشورهایی نظیر استرالیا و ایالات متحده آمریکا هزینه بیشتری را صرف آموزش می کند.

سیستم آموزشی کانادا

به طور کلی، سیستم آموزشی کانادا را می توان به سه بخش تقسیم کرد:

• ابتدایی
• متوسطه (دبیرستان)
• بعد از دبیرستان (آموزش عالی)

سیستم آموزشی خصوصی و و سایر سیستم های دیگر (به عنوان مثال، مدارس مذهبی) نیز دارای این سیستم سه مرحله ای می باشند.

کودکان در کانادا زمانی که پنج ساله می شوند می توانند وارد سیستم آموزشی شوند. (به استثنای استان های انتاریو و کبک که والدین می توانند یک سال زودتر کودکان را به پیش دبستان بفرستند). بسته به استان مورد نظر، فرستادن کودکان به مهدکودک اختیاری است.

در جدول زیر شما می توانید بازه سنی که در آن کودکان و نوجوانان موظفند به مدرسه بروند را مشاهده کنید (در کانادا روش آموزش در خانه نیز وجود دارد، که روشی است که در سرتاسر کانادا قانونی شناخته می شود. در نظر داشته باشید که شرایط برای این دسته از دانش آموزان می تواند متفاوت باشد).

دوره ابتدایی در کانادا

این دوره از مهدکودک یا کلاس اول (کودکان 6 تا 7 ساله) شروع شده و تا کلاس هشتم (نوجوانان 13 تا 14 ساله) ادامه می یابد. سال تحصیلی معمولاً از سپتامبر شروع می شود و در ژوئن پایان می یابد.

دوره متوسطه در کانادا

این دوره که دبیرستان نیز نامیده می شود، از کلاس 9 (نوجوانان 14 تا 15 ساله) تا کلاس 12 (نوجوانان 17 تا 18 ساله) ادامه می یابد. در استان انتاریو کلاس 12+ نیز وجود دارد.

در استان کبک، دانش آموزان تا سن 16 سالگی به دبیرستان می روند؛ سپس می توانند به «کالج عمومی و حرفه ای» (CEGEP) بروند، که کالجی دو (یا سه) ساله و رایگان است که در آن محصلین می توانند یا دیپلم آمادگی برای تحصیلات دانشگاهی و یا دیپلم حرفه ای بگیرند.

تحصیلات عالی در کانادا

زمانی که دانشجویان از دبیرستان فارغ التحصیل شوند می توانند برای پذیرش در کالج یا دانشگاه مورد نظرشان درخواست دهند. در کانادا، کالج معمولاً دو معنی دارد، یکی کالج منطقه ای که معمولاً دانشجویانی از همان منطقه جغرافیایی در آن شرکت می کنند، و دیگری مدارس عالی فنی، یا هنرهای کاربردی یا علوم کاربردی.

این مدارس، موسسات آموزش عالی به شمار می روند که در آن به فارغ التحصیلان مدارک حرفه ای، دیپلم یا مدرک کاردانی اعطا می شود. بسیاری از دانشجویان کانادایی از کالج به عنوان راهی برای آماده سازی خود برای دانشگاه استفاده می کنند، و معمولاً واحدهای درسی پاس می کنند که قابل انتقال به دانشگاه باشد.

دیگر دانشجویان به کالج می روند تا خود را برای شغل یا حرفه خاصی آماده کنند، و پس از دریافت مدرک یا دیپلم در هنگام فارغ التحصیلی می توانند مستقیماً وارد بازار کار شوند.

دانشگاه ها در کانادا موسسات آموزش و پژوهش عالی به شمار می روند که مدارک آکادمیک (دانشگاهی) در حوزه های مختلف به دانشجویان اعطا می کنند. دانشگاه موسسه ای است که هم دوره های تحصیلی زیر لیسانس (undergraduate، که شامل دوره کارشناسی و کاردانی و گاهی اوقات دوره های دیگر نیز می شود)، و هم دوره های تحصیلی پس از لیسانس (postgraduate، که شامل دوره های کارشناسی ارشد و دکتری و پسادکتری می شود) ارائه کند.

ساختار دوره های آموزشی و مدارک اعطایی در کانادا به ساختار کشور ما بسیار نزدیک است، به گونه ای که بارزترین دوره ها در این دوره ها عبارتند از:

دوره کارشناسی:

دوره کارشناسی (Bachelor of Arts یا Bachelor of Science) جزو دوره های تحصیلی زیر لیسانس به شمار می رود و معمولاً برای دانشجویان تمام وقت سه، چهار یا پنج سال به طول می انجامد (بسته به استان و موجود بودن کلاس).

دوره کارشناسی ارشد:

این دوره (Master of Arts یا Master of Science) که مدرک اعطایی آن به عنوان مدرک graduate شناخته می شود، زیر مجموعه تحصیلات پس از لیسانس است و اتمام آن معمولاً دو سال به طول می انجامد.

دوره دکتری:

دوره دکتری یا PhD یک دوره تخصصی است که پس از دریافت مدرک کارشناسی ارشد در دسترس دانشجویان قرار می گیرد، و اتمام آن بین 3 تا 6 سال به طول می انجامد.

همچنین دانشجویان دانشگاه ها می توانند در دوره های تخصصی پیشرفته در حوزه هایی نظیر پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، دامپزشکی و حقوق شرکت کرده و در آن حوزه تخصص بگیرند.

مسئولیت نظارت و رسیدگی به کالج ها و دانشگاه ها در کانادا بر عهده استان ها و قلمروهای مربوطه آن ها است. دولت های استانی در کانادا اکثریت بودجه موسسات آموزش عالی را تامین می کنند، و مابقی این هزینه ها از طریق شهریه های دریافتی از دانشجویان، از طریق دولت کانادا، و همین طور کمک هزینه های تحقیقاتی تامین می شود.

تقریباً همه موسسات آموزش عالی در کانادا مجوز صدور مدارک دانشگاهی را دارند. به طور کلی، دانشگاه ها به فارغ التحصیلان مدرک دانشگاهی اعطا می کنند (مثل مدرک کارشناسی یا کارشناسی ارشد)، در حالی که کالج ها که معمولاً دوره های آموزشی حرفه محور برگزار می کنند، به فارغ التحصیلان دیپلم یا گواهی های مربوطه را اعطا می کنند.

با این وجود، برخی کالج ها دوره های هنرهای کاربردی نیز برگزار می کنند که مدرک اعطایی آن با مدرک دانشگاهی برابری می کند، یا اینکه دانشجو می تواند پس از اتمام دوره برای ادامه تحصیل به دانشگاه برود.

در استان کبک، دانش آموزان پس از فارغ التحصیلی از کلاس 11 دبیرستان، آموزش عالی را ابتدا با کالج شروع می کنند. دانشجویان یک دوره دو یا ساله را در کالج طی می کنند که پس از فارغ التحصیلی منجر به صلاحیت برای ادامه تحصیل در دانشگاه می شود، یا اینکه دانشجویان می توانند وارد یک دوره حرفه ای شوند و پس از اتمام آن مستقیماً مشغول به کار شوند.

در اکثر موارد، دوره کارشناسی در کبک به جای چهار سال، سه سال به طول می انجامد؛ با این وجود، در بیشتر موارد، دانشجویانی که در کبک درس می خوانند ولی قبلاً از کالج فارغ التحصیل نشدند باید یک سال بیشتر در دانشگاه بمانند و دروس اضافه پاس کند.

مدارس عالی حرفه ای و کارآموزی

در کنار کالج های منطقه ای که بعضی از دوره آموزشی حرفه ای در آن ارائه می شود، دانشجویان می توانند حرفه یا پیشه ای خاص را در یکی از چندین مدارس عالی حرفه ای و فنی خصوصی که در سرتاسر کانادا قرار گرفته است، و یا از طریق شرکت در دوره های کارآموزی فرا بگیرند.

در سالهای گذشته شرکت در دوره های آموزشی حرفه ای، از جمله مدارس و دوره هایی که فارغ التحصیلان را برای حرفه یا پیشه خاصی آماده می کردند، نیاز به دیپلم دبیرستان نداشت.

ولی در سالهای اخیر نیازمندی های ورود به این دوره های حرفه ای تغییرات بسیاری داشته است، و امروزه تعداد زیادی از این دوره ها، به خصوص دوره هایی که مربوط به کار در حوزه فناوری پیشرفته و یا امنیت عمومی می شود، نیازمند این است که دانشجو دارای مدرک فارغ التحصیلی از دبیرستان باشد.

دوره های کارآموزی در کانادا دانشجویان را قادر می سازد که مهارت هایی که برای یک پیشه خاص نیاز دارند را به صورت عملی در فضای کار تحت نظارت یک کارفرمای واجد شرایط به دست آورند.

کارآموز برای شرکت در این دوره باید با کارفرمای خود قراردادی رسمی امضا کند و طبق آن از آموزش ها و تجربیات کارفرما استفاده کند. مدت زمان چنین دوره هایی بسته به نوع پیشه یا نوع دوره متفاوت است، و معمولاً بین دو تا پنج سال به طول می انجامد. در دوره های کارآموزی که ثبت رسمی شده اند، تجربیات عملی به همراه آموزش در کلاس ارائه می شود.

در بیشتر استان ها کلاس ها در کنار برنامه کارآموزی ارائه می شود، ولی در استان کبک، ابتدا باید کلاس ها برگزار شود تا کارآموز بتواند به صورت عملی حرفه را فرا گیرد.

در کانادا بیش از 200 پیشه ثبت رسمی شده وجود دارد، که هر یک نیازمند استانداردها و آموزش هایی است که توسط استان ها تصویب می شود. در برخی از این پیشه ها، شرکت در دوره های کارآموزی و دریافت گواهی آن برای ورود به بازار کار الزامی است.